(…)
Tworzyliśmy rodzinę, dopóki nie skończyłam sześciu lat. Idylliczna atmosfera mojego dzieciństwa psuła się stopniowo wraz z każdą kolejną kłótnią rodziców, na jakiej udało mi się ich przyłapać. Aż w końcu nastąpił rozwód. Wtedy nie rozumiałam, co to znaczy. W jego wyniku Gideon miał odtąd mieszkać razem z matką, ja zostałam sama z ojcem. Nie wiedziałam, dlaczego tak ma być i co jest tego przyczyną. I właściwie dalej tego nie wiem. Wtedy ojciec nie chciał mi nic powiedzieć, ponieważ byłam zbyt mała, później stało się to zbyt ciężkim i trudnym tematem, by go w ogóle poruszać. Mój kontakt z Fridą i Gideonem urwał się na kilka lat.
Powoli przestało być wesoło, ponieważ ojciec był bardzo zapracowanym człowiekiem. Wcześniej jego nieobecność zapełniała mi matka i brat, przez co tak silnie tego nie odczuwałam. Czas zajmowały mi więc niańki, z którymi nie mogłam jednak znaleźć wspólnego języka, dlatego też wyczekiwałam każdej wolnej chwili ojca. Szybko doszłam do wniosku, że skoro Nestor tak ciężko pracuje, to ja powinnam przynajmniej świetnie się uczyć. Nie było już Gideona, którego mógłby chwalić za dobre wyniki w nauce, miał tylko mnie, a ja postanowiłam mu pokazać, że mogę być tak samo zdolna jak mój brat. Może wtedy chciałby spędzić ze mną więcej czasu. Jednak im byłam starsza, tym bardziej się ode mnie odsuwał i stawał się bardziej wymagający i surowy. Chyba zwyczajnie nie chciał mnie wychować na rozpuszczonego bachora, ale ja odebrałam to bardzo osobiście. Odsuwał się ode mnie, więc coś robiłam nie tak. W czymś musiałam zawinić, bo inaczej nie doszłoby do tego, prawda? Od tamtego momentu wręcz obsesyjnie pragnęłam go zadowolić, sprawić, żeby był ze mnie dumny i żeby mnie pochwalił.
Od zawsze bolało mnie to, że wszyscy w mojej rodzinie są tacy świetni, mądrzy, że wszystko im wychodzi. Dopóki nie poszłam do liceum, w głowie przez cały czas miałam obraz ojca-polityka, matki-dyrektorki teatru oraz brata-rodzinnego geniusza. Oni się liczyli, byli naprawdę kimś, nawet Gideon, który w chwili naszego rozstania miał dziewięć lat, a już zbierał pochwały od ważnych ludzi Kapitolu za swoje mądre spostrzeżenia w towarzystwie. A ja? A ja nie potrafiłam nawet wyrazić swojej opinii na forum w obawie przed ośmieszeniem. Tak mi przeszkadzało to, że byłam taka różna od swoich rodziców, że wypruwałam sobie flaki tylko po to, żeby zadowolić ojca. Ale on tego nie widział, każdy mój wysiłek pozostawał niezauważony, a na mnie patrzył tylko z rosnącym politowaniem. Marzyłam, by mnie dostrzegł, by uznał moje starania i powiedział mi, że jest dumny z tego, że jestem jego córką, ale tych słów się nie doczekałam. Jedyne, na co mogłam liczyć, to poczochranie po włosach i krótki śmiech, łączony z pochwałą „bardzo ładnie, moje dziecko”, która co prawda sprawiała mi radość, ale nie była wystarczająca. Sfrustrowana tym, że nie jestem w stanie sprawić, że czułby dumę z moich osiągnięć, postanowiłam przynajmniej zasłużyć na szacunek rówieśników. Gdy skończyłam czternaście lat, zaczęłam chodzić na pierwsze imprezy.
Moje imprezowanie i przesadzanie z alkoholem miało jeszcze jeden powód. Poszłam do liceum i tam po raz pierwszy od rozwodu rodziców spotkałam Gideona. Ucznia wybitnego, wychwalanego pod niebiosa przez każdego nauczyciela, dumę szkoły, wzór do naśladowania. Był lepszy ode mnie w dosłownie wszystkim, ale chorobliwa zazdrość mnie nie dotknęła. Czułam raczej wielki podziw, imponował mi, dlatego ja, jako szara, tchórzliwa myszka, chciałam się stać taka, jak on. Koniecznie. Po tym, jak to postanowiłam, stałam się dosłownie jego cieniem. Łaziłam za nim wszędzie, wtedy, kiedy mi na to pozwalał i wtedy, kiedy wolał, bym jednak tego nie robiła. Naśladowałam go niemalże we wszystkim, nie dawałam mu odpoczynku od siebie. Byłam obok niego na każdym korytarzu szkolnym, każdej imprezie, na ulicy w drodze do domu – wszędzie. Chyba miałam nadzieję, że jeśli dłużej będę z nim przebywać, to na pewno stanę się taka mądra i świetna jak on. Nie zdawałam sobie sprawy z tego, że moja nieustanna obecność może być dla niego uciążliwa. Zresztą, sam Gideon specjalnie się nie skarżył, pozwalał mi na wszystko. Po kilku miesiącach zaprosił mnie nawet do siebie, żebym spotkała się i z matką. Dzisiaj wiem, że zgodzenie się na to było najgorszą możliwą decyzją.
Najpierw zaskoczyło mnie miejsce, w którym mieszkali. Stary, prawie rozpadający się budynek w jednej z gorszych dzielnic miasta. Fridy prawie nie poznałam. Wychudzona, z poszarzałą cerą, mocno podkrążonymi oczami i trzęsącymi się dłońmi stanowiła cień dawnej siebie. I ona doskonale zdawała sobie z tego sprawę, ponieważ nie omieszkała mi powiedzieć tego oraz parę innych bardzo przykrych rzeczy. Niedługo po wejściu wybiegłam z budynku z płaczem, nie mogąc uwierzyć w to, co przed chwilą usłyszałam. Własna matka mnie nienawidziła, a ja nie zupełnie nie pojmowałam dlaczego. Przecież byłam jej córką, przecież po takim czasie rozłąki powinnyśmy wpaść sobie w ramiona, powinnyśmy być swoimi najlepszymi przyjaciółkami. Słowa pełne jadu, nienawiści, ale i rozgoryczenia nie powinny mieć miejsca. Do tamtego momentu nie zdawałam sobie sprawy z rozmiaru konfliktu rodziców. To nie były zwykłe kłótnie, jak myślałam do tej pory, to musiało być coś więcej.
Gideon, którego od tamtej pory unikałam jak ognia, wkrótce ukończył szkołę i od tamtej pory więcej go nie spotkałam. Matkę za to spotykałam przez jakiś czas całkiem regularnie, zawsze przez przypadek i nigdy nie były to miłe spotkania. Frida tylko ze mną rozmawiała, ale robiła to w taki sposób, poruszała takie tematy, że za każdym razem odchodziłam z drżącymi wargami i samooceną wdeptaną w ziemię. Najgorsze było to, że nie mogłam jej w żaden sposób unikać. To ona jakimś magicznym sposobem zawsze wiedziała, gdzie mnie znaleźć. Chciała, żebym poskarżyła się ojcu? Czy raczej wiedziała, że i tak tego nie zrobię? Cóż, jeśli liczyła na to drugie, to miała rację. Nestor w tamtym czasie pracował wyjątkowo ciężko, często się nie wysypiał i chodził rozdrażniony. Raz spróbowałam nawiązać do tematu matki, ale spotkało się to tylko z niechętnymi burknięciami, więc szybko z tego zrezygnowałam. Miał wystarczająco dużo problemów na głowie, a ja nie chciałam być kolejnym.
Dlatego też imprezy były doskonałym pomysłem, jeśli chodzi o oderwanie się od rzeczywistości. I zdobycie sympatii rówieśników przy okazji. Tak mi się przynajmniej wydawało na początku.
W „balowaniu” nie znałam umiaru. Jeśli chciałam przypodobać się rówieśnikom, musiałam robić to, co oni. I chociaż nie powiem, że picie alkoholu i głośna muzyka to rzeczy, za którymi przepadałam, to jednak po pewnym czasie przywykłam. Przywykłam zresztą do wielu rzeczy. Jako że pochodziłam z naprawdę zamożnej rodziny, „przysługiwało mi” miejsce w paczce bogatych dzieciaków. Razem robiliśmy różne rzeczy, niektóre całkiem zabawne, a niektóre… niekoniecznie. Nie widziałam niczego zabawnego w dokuczaniu innym tylko dlatego, że mieli mniej pieniędzy ode mnie, ale i tak to robiłam. Ze strachu, że moi koledzy i koleżanki mnie odtrącą, robiłam to, co oni, nawet jeśli wieczorami wyrzucałam sobie swoje okropne zachowanie.
Zmianę przyniosły dopiero studia, kiedy matka przestała mnie już nachodzić, a ja musiałam wybrać kierunek. Zagubiona w odczuciach dotyczących mojej osoby, moich relacji z innymi i tego, jaka byłam naprawdę, zdecydowałam się na psychologię. Stwierdziłam, że może to pomoże mi dojść do ładu ze sobą.
I cóż, nie pomogło, ponieważ błędy z liceum nie zostały mi ani zapomniane, ani wybaczone. Postanowiłam odciąć się od mojej dawnej „paczki”, dlatego na korytarzach zazwyczaj byłam sama. Właśnie taką samotną zastały mnie osoby, dla których w szkole średniej bywałam nieprzyjemna. I bardzo szybko zrozumiałam, jak szydzenie z kogoś może być bolesne. Nie potrafiłam się bronić przed słowami ani drobnym, lecz odczuwalnymi, złośliwościami i pomimo pełnej świadomości, dlaczego mnie to spotyka, nie potrafiłam też znosić tego w spokoju. Tylko na początku uciekałam z podkulonym ogonem, w późniejszym czasie przyjęłam postawę podobną do tej, którą pokazywałam w szkole średniej – zadzierałam nosa i udawałam, że nic mnie nie rusza. W poduszkę wypłakiwałam się dopiero wieczorami, kiedy nikt nie mógł mnie zobaczyć.
O całej sytuacji nie wspomniałam ojcu słowem. Miał wystarczająco dużo zmartwień na głowie. Dodatkowo wiem, że patrzył na mnie krzywo, ponieważ zdecydowałam się na psychologię. Spodziewał się, że będę studiować jakiś kierunek ścisły albo coś poważnego, jak na przykład prawo. Było mi źle z tym, że zawiodłam jego oczekiwania, że się mną rozczarował i że pewnie żałował, że to nie wychowanie Gideona mu przypadło, ale chciałam w końcu zrobić coś tylko dla siebie. Jak na tym wyszłam to inna sprawa.
Już pod koniec studiów zaczęłam dostrzegać, że z moim wzrokiem coś się dzieje. Że w polu widzenia miałam jakieś dziwne plamki, a wieczorami potrzebowałam naprawdę mocnego światła, by móc bez żadnych problemów przeczytać książkę. Z podzieleniem się tą informacją z Nestorem nie zwlekałam, cała sytuacja mocno mnie zaniepokoiła i wolałam jak najprędzej znaleźć sposób na tę przypadłość. Okazało się jednak, że to wcale nie jest takie proste. Że moja choroba jest genetyczna, nieodwracalna i postępująca, a w dodatku ma przebieg agresywny, bo zmiany są szybkie. Lekarz zalecił zastrzyki dogałkowe, mające opóźnić przebieg ślepoty. Lekarze przepowiadali mi utratę wzroku. Możliwą, nie konieczną, ale jednak najbardziej prawdopodobną.
Terapia pomogła, choroba zatrzymała się w takim stanie, w jakim była, kiedy przyszłam na pierwszy zabieg. Jednak zabiegi wymagały regularności, a także tego, bym odpowiednio się odżywiała i uprawiała sport.
A potem nadeszła rebelia.
Mnie i mojego ojca złapano i zamknięto w getcie. Nasze życie zmieniło się o sto osiemdziesiąt stopni. Pojawił się głód i niedostatek, skrajna bieda, do której żadne z nas nie było przyzwyczajone. Najgorzej było na początku, kiedy oprócz przydzielonego mieszkania nie mieliśmy nic. K o m p l e t n i e nic. A już zwłaszcza jedzenia. Ani ja, ani ojciec nie znaleźliśmy jeszcze pracy, wolne stanowiska umykały nam sprzed nosa. I wtedy zrozumiałam, że teraz to najwyraźniej ja muszę coś zrobić, bo inaczej głód szybko by nas wykończył. W zupełnej desperacji podjęłam decyzję o czynie chyba najbardziej uwłaczającym kobiecie, ale to miało zapewnić nam przetrwanie, więc tylko zacisnęłam zęby. Właściwie, opłacało się, bo po tym ojciec, zgodnie z obietnicą, otrzymał pracę, wkrótce ja również coś znalazłam i jakoś zaczęliśmy wychodzić na prostą.
Odkąd z Nestorem trafiliśmy do getta, zżyliśmy się ze sobą jeszcze bardziej. W końcu mogliśmy polegać tylko na sobie, dlatego każde z nas bardzo dbało o to, żeby nie stracić drugiego. Co prawda byłam pod jeszcze większą kontrolą ojca, ale nie przeszkadzało mi to, ponieważ wiedziałam, jak bardzo się o mnie martwi. I doskonale zdawałam sobie sprawę z tego, jak bardzo getto jest niebezpiecznym miejscem. Wcale nie zdziwił mnie nakaz ojca, żebym nikomu nie ufała i to, że zdobył skądś paralizator, żebym mogła się bronić. Ja sama nakazałam mu zaraz po pracy wracać prosto do naszego mieszkania.
Wszystko było względnie w porządku, dopóki nie ogłosili pierwszej wywózki do dystryktu Dwunastego. Mój ojciec miał być jednym z tych, którzy tam pojadą. Przeżyłam wielki szok, kiedy mi o tym powiedział. Tyle uważaliśmy, żeby żadnemu z nas nic się nie stało, wystosowaliśmy tyle środków ostrożności, nie pakowaliśmy się w podejrzane akcje, unikaliśmy niepewnych osób, każde z nas miało pracę! Nowemu prezydentowi Adlerowi chyba musiała bardzo przeszkadzać rządowa przeszłość Nestora. Tylko on dostał rozkaz, by stawić się na dworcu kolejowym, mnie darowali przeprowadzkę do Dwunastki. Nie mogłam się z tym pogodzić i pierwszą noc po otrzymaniu tej wiadomości spędziłam na płakaniu. Miałam stracić ojca, prawdopodobnie już na dobre, bo bylibyśmy rozdzieleni w miejscach, z których skontaktowanie się z kimkolwiek z zewnątrz było bardzo utrudnione. W dodatku Nestor przecież nie należał do okazów zdrowia, siedemdziesiąt lat to całkiem sędziwy wiek, niby jak ktoś taki miał pracować w kopalniach?! Byłam w urzędzie nie raz, tłumaczyłam, prosiłam, błagałam, ale nikt nie chciał mnie słuchać. W pierwszym transporcie do Dwunastki pojechał mój ojciec, a ja zostałam zupełnie sama.
Choroba moich oczu zatrzymała się na takim poziomie, na jakim była podczas zabiegów. Całe szczęście, bo przynajmniej jestem w stanie samodzielnie funkcjonować. Być może specyfiki były na tyle silne, że udało im się wstrzymać postępy na jakiś czas. Nawrotu spodziewam się jednak w każdej chwili. Codziennie ze strachem sprawdzam, czy coś zmieniło. Ślepota w getcie to pewna śmierć, nikt nie pomoże kalece, bo wszyscy sami starają się przetrwać.
Niedawno odkryłam, że coś jednak się zmieniło. Jak wcześniej tuż przy żarówce byłam w stanie odczytać litery, tak teraz mam z tym poważne kłopoty. W dzień za bardzo kłopotu z tym nie mam, problem pojawia się dopiero po zachodzie słońca. Ale lekarz powiedział, że to się od tego zaczyna.
Ze strachu przed pogorszeniem widzenia postanowiłam skontaktować się ze znajomym ojca, który już wcześniej obiecał pomoc, ale ja nie chciałam jej wtedy przyjąć.