Chodź, pokażę Ci coś. Zobacz, druga półka od góry... Widzisz te cztery pary szkieł laboratoryjnych, ułożonych tuż obok siebie, pomiędzy mózgiem kosogłosa a płucami kota? Długo szukałem odpowiednich okazów do skompletowania cyklu życiowego motyla... Łuskoskrzydłe, spokrewnione z chruścikami, należą do najbardziej zaawansowanych ewolucyjnie owadów, dlatego też zasłużyły sobie na małą wystawę w moim pokoju. Lubię ten gatunek. Z malutkiego jajka wykluwa się niepozorna gąsienica, która w odpowiednim momencie przepoczwarza się w cud natury. Holometabolia, czyli przeobrażenie zupełnie, ma cztery cykle.

Zaczyna się od złożenia jajka, najczęściej w złożach po kilkaset sztuk, ale zdarzają się również pojedyncze. Kolor i kształt jest zależny od gatunku.

Even Irving przeszedł świat prawie dziewiętnaście lat temu w postaci dość niewinnie wyglądającej maszyny do spania i wrzeszczenia, jak to już u homo sapiens bywa. Miał to szczęście (bądź nieszczęście – patrząc z obecnej perspektywy), że mógł dorastać w Kapitolu, przez szereg najmłodszych lat rozwijając w sobie wygodnictwo, zamiłowanie do pieniędzy i pociąg do ekstrawagancji. Zupełnie niczym jego ojciec – znany szerzej jako Laurent, po prostu Laurent, bez żadnego nazwiska – ikona stylu i naczelny kreator mody minionej dekady. Przekraczał przyjęte dotąd normy, tworząc ze swych modeli i modelek ludzi skrzyżowanych ze zwierzętami, co szybko stało się 'in' w stolicy. W skromnym mieszkaniu Irvingów o wielkości pałacu, a jednocześnie sferze sacrum ojca Evena, projektant tworzył swe dzieła, zachowując się niczym bóg designu. Każdą część ubrania wykonywał osobiście. Sam też zdobywał kluczowe materiały, udając się w tym celu w różne zakątki dystryktów. Proces powstawania niektórych rzeczy trwał czasem kilka miesięcy; nie trudno się więc dziwić, że życzył sobie bajońskie sumy za dopieszczone do perfekcji, misternie przyozdobione pióropusze, czy też kamizelki, stworzone z idealnie dopasowanych do siebie, wypolerowanych na błysk zębów zmiechów. Ojciec Evena był bożyszczem tłumów, kochanym i nienawidzonym przez tysiące. Otaczał się pięknymi rzeczami; choć to akurat pojęcie względne, zważając na jego wysublimowany gust. Ale z całą pewnością traktował swe dziecko dość protekcjonalnie i bezosobowo, nie poświęcając zbyt wiele swego cennego czasu na wychowanie Evena w pierwszych latach jego życia. Natomiast matka Irvinga, Friam, była tylko pustym, ozdobnym pionkiem, który ojciec chłopaka zapragnął kiedyś mieć w swej kolekcji. Sama nie znaczyła absolutnie nic, co też zresztą Laurent często jej przypominał, szydząc z kobiety i nie szczędząc jej bólu fizycznego. Nie, nie pił. Torturował ją na trzeźwo dla czystej przyjemności, starając się jedynie nie zostawiać zbyt wielu śladów w widocznych miejscach. Friam wciąż musiała przecież wyglądać pięknie u jego boku na zdjęciach z pokazów, oświetlona przez setki fleszy i lampy stroboskopowe, gdy snuli się z przylepionymi do twarzy sztucznymi uśmiechami wśród feerii barw oraz kolorów, otoczeni przez oszałamiający świat ludzi sukcesu. A kiedy światła reflektorów gasły, pięcioletni Even zaciskał kurczowo małe piąstki, zgniatając gazetę, z której okładki przeszywał go wzrokiem ojciec i pozbawionym emocji spojrzeniem obserwował przez lekko uchylone drzwi, jak genialny wizjoner rozcina krawieckimi nożycami skórę na plecach przywiązanej do łóżka żony.

Kolejny etap to gąsienica, gdy owad przestaje już być bezbronny. Wiedziałeś, że niektóre gatunki w swych włoskach wytwarzają białko o właściwościach parzących, powodujących stany zapalne albo owrzodzenie? Albo dysponują substancją fibrynolityczną, wywołującą nawet czterotygodniowe krwawienie?

Mały Irving przekroczył magiczny wiek. W metryczce pojawiła się szóstka, a on stał się na tyle duży, by zostać w końcu dostrzeżony przez ojca. Do naczelnych przywilejów, poza rozpieszczaniem syna, należało teraz zabieranie Evena na osławione wyjazdy do różnych dystryktów. Również kosztem zajęć w szkole, na co nauczyciele musieli przymykać oko – wszyscy są przecież równi wobec prawa, a niektórzy nawet "równiejsi".
Chłopiec czuł ekscytację możliwością spędzenia czasu z ojcem, który na ich wspólnych wyprawach zachowywał się dziwnie normalnie, tak jakby całą swą złość zostawiał w murach domu. Być może za sprawą uspokajającego wpływu wszechobecnej zieleni.
Laurent pokazał dziecku, jak przetrwać na łonie natury, przyczyniając się do fascynacji syna żyjącymi stworzeniami i odwiecznym prawem przyrody. Zabierał go nawet na polowania, zaskakująco cierpliwie tłumacząc podstawowe zasady wabienia i zabijania zwierzyny - jak chociażby to, że powinno się trzymać lufę broni skierowaną nieco niżej celu. Chłopiec oswajał się z widokiem krwi zwierząt i ich agonalnym spojrzeniem, pragnąc kiedyś nauczyć się łapać upatrzone przez siebie okazy. Mógłby chować je w swym pokoju, by pomagały mu przenosić się w czasie do chwil w dystryktach - jedynych chwil, kiedy czuł się choć trochę szczęśliwy.
Przytłoczony monumentalnymi budynkami Kapitolu z dziwnym rozrzewnieniem wracał myślami do momentów spędzonych na bieganiu po zdających się nie mieć kresu polach w Jedenastce, wspinaniu się na szczyty gór w pobliżu Dwójki, nauce jazdy konnej w Dziewiątce, uczeniu się pływać nad morzem w Czwórce, czy też chociażby na przemierzaniu lasów Siódemki...
Uciekanie w świat wykreowany przez wspomnienia i wyobraźnię pomogło Evenowi przetrwać napady agresji ojca, gdy wracali do domu, a Laurent zaczynał swój odwieczny rytuał poniżania żony oraz – już przecież stosunkowo dużego – syna. Początkowo wyłączał się, zupełnie jak Friam i zachowywał się jak marionetka, starając się jedynie zacisnąć zęby, byleby tylko nie okazywać żadnej słabości. Z czasem jednak nauczył się bronić albo przynajmniej walczyć – czy to wijąc się jak piskorz w objęciach ojca, czy też wbijając w dłonie rodziciela zęby, by chwilę potem kopnąć go w piszczel i rzucić się do ucieczki. Zupełnie jak zwierzyna, na którą wspólnie polowali na wyjazdach. Obraz ojca był tak antagonistyczny, że Even często gubił się w swych uczuciach. Miał ogromny mętlik w głowie, gdy wspominał ich duet poza Kapitolem, a chwilę później walczył ze wszystkich sił o swą godność, nie mogąc znieść zmowy milczenia i cichego przyzwolenia matki na maltretowanie rodziny przez Laurenta.

Trzecie szkiełko i poczwarka zamknięta, z łaciny pupa obtecta. Tylko na pozór pozostaje w uśpieniu. Wewnątrz niej zachodzi niesamowita przemiana – gąsienica ulega stopniowemu rozpuszczeniu, czekając na odpowiedni moment.

Kolejne lata życia Evena przeciekały mu przez palce. Popadł w otępienie, a inercja przyćmiła jego pragnienie wyzwolenia się z tego przeklętego błędnego koła, w którym się znalazł. Czas jakby stanął w miejscu, choć przecież paradoksalnie konsekwencje jego upływu były niemal namacalne. Friam postarzała się – jej twarz pokrył zarys pajęczyny zmarszczek, a spojrzenie kobiety zionęło pustką absolutną, jakby już dawno temu przestała żyć. Even urósł, stając się siedemnastolatkiem o dość chudej, lecz niepozbawionej masy mięśniowej posturze. Ale najbardziej zmieniła się jego psychika. Wyzbył się resztek ciepłych uczuć, skupiając się na nienawidzeniu swojego rodziciela z całego serca. Już nawet krótkie wypady na łono natury przestały sprawiać mu taką radość i satysfakcję jak kiedyś. Nie mógł uwolnić się od wszędobylskiej obecności człowieka, który przez te wszystkie lata nie zawahał się nawet raz, gdy miał okazję uderzyć syna lub żonę. Even wyobrażał sobie za każdym razem, gdy polowali, że zwierzę, które ma na celowniku, to jego ojciec. Lubił pudłować za pierwszym razem, jedynie muskając ciało stworzenia kulą lub strzałą, a potem obserwować jego paniczną ucieczkę. W powietrzu unosił się wtedy zapach strachu, który działał na Irvinga jak płachta na byka. Za drugim razem rzadko kiedy nie udawało mu się trafić; dobijał zwierzę i zbliżał się niespiesznie, jednocześnie obserwując jego wicie się w konwulsjach. Niektóre narządy przywoził do domu jak najnormalniejszą pamiątkę z podróży; czasem przemycał też jakieś mniejsze zwierzęta, by później w tajemnicy przed wszystkimi dokonywać ich wiwisekcji. Jedną z pierwszych istot, które rozkroił, była żaba – ot, taka zwyczajna, bez żadnych super mocy. Nie zaczął jednak od standardowego uderzenia jej rdzeniem kręgowym o kant stołu, by nie czuła bólu w trakcie "operacji", bowiem uznał, iż to wrażenie zmysłowe jest integralną częścią każdego stworzenia.  Zresztą odgrywanie się za ojca na tych niewinnych stworzeniach sprawiało mu niemałą satysfakcję.
Lubił czytać opasłe tomiszcza, zagłębiając się w tajemnice anatomii, przyrody i ludzkiego umysłu. Zaczął też wtedy szkicować układy wewnętrzne, co umożliwiło mu sprawne rozcinanie zwierzątek skalpelem i utrzymywało matkę z dala od jego pokoju. Na stałe. Czasem miał wrażenie, że rodzicielka patrzy się na niego tak, jakby widziała w synu odbicie swego męża.
Często fantazjował, wyobrażając sobie pozbycie się rodziców na milion możliwych sposobów. Proza życia przekreśliła jednak jego genialne pomysły i musiał zadowolić się marną wersją tego, co początkowo zaplanował. Gdy pewnego dnia czara goryczy się przelała, po prostu nafaszerował ojca sporą ilością morfaliny, sprawiając, iż Laurent odpłynął na jawie. W specjalnych rękawiczkach zasztyletował swą matkę nożem, po czym włożył narzędzie zbrodni w dłoń rodziciela. Nie zapomniał też o naniesieniu na jego ubranie krwi kobiety i odwzorowaniu rozbryzgu cieczy, uwzględniając siłę ciosu i posturę mężczyzny. Najwięcej problemów miał z przeniesieniem ciała matki i nabiciem go na pal, by stworzyć z niej żywy manekin w pracowni ojca. Even odział ją w wymyślny outfit, który miał zamknąć najnowszą kolekcję Laurenta. Nie musiał się martwić o odciski palców, ojciec zostawił je niemal na każdym skrawku tej przestrzeni. Za pomocą sznurków, które nastolatek przyczepił do sufitu, ułożył kończyny matki tak, by wydawało się, że jest marionetką, którą ktoś porusza. Całe życie była kukiełką w teatrzyku ojca chłopaka, więc Irving uznał, że tak właśnie powinna również wyglądać po śmierci. Informacja o zabójstwie żony przez znanego projektanta obiegła Kapitol z prędkością światła. Proces był równie szybki. Chyba nawet  nikt nie rozważał na poważnie tego, że siedemnastolatek mógłby zabić swoją matkę i okazać się na tyle wyrachowany, by wrobić w to wszystko ojca.

No i na samym końcu najbardziej zjawiskowy etap, postać dojrzała motyla. Imago jest już gotowe, by rozwinąć skrzydła i ukazać swe prawdziwe oblicze, wyzwalając się z wcześniejszej formy.

Gdy jego największy koszmar się skończył, a ojciec wylądował za kratkami, gdzie przyjdzie mu gnić przez resztę życia, Even poczuł się, jakby zrzucił ciążące mu od dawna kajdany i nareszcie był wolny. Zbiegło się to w czasie z rebelią. A Irving robił wszystko, by jego kościsty tyłek nie ucierpiał w czasie trwania konfliktu. Daleko mu było do nadstawiającego kark bohatera. Miał naprawdę gdzieś jakieś wyższe idee i wartości rzekomo przyświecające walczącym. Skończył wraz z resztą mieszkańców Kapitolu w KOLC-u, zdany tylko i wyłącznie na siebie, swój spryt i inteligencję. Nawet w tym mało przyjaznym miejscu czuł się tysiąc razy lepiej niż w złotej klatce, w której przyszło mu żyć przez osiemnaście lat. Choć trochę brakuje mu wygód, do których zdążył przywyknąć. Mieszka bowiem w jakiejś małej, częściowo zburzonej klitce, na którą stać go tylko i wyłącznie dlatego, że szybko zrozumiał reguły życia w Kwartale. Zdobył kontakty, również po drugiej stronie, i zajmuje się szmuglerką wszystkiego, co tylko da się sprzedać. Po jakimś czasie otworzył też malutki biznes, dorabiając sobie jako rzeźnik. Nigdy nie przeszkadzało mu przecież brudzenie sobie rąk krwią, a jedzenie jest w KOLC-u towarem deficytowym i szybko schodzi.  Even ma też sporo czasu na swoje pasje; nie zaprzestał zbierania eksponatów oraz zwierzątek w formalinie. Ale przede wszystkim robi dokładnie to, co przed rebelią – stara się przeżyć, kurczowo trzymając się życia i walcząc o swoje.  

Nie masz wrażenia, że każda z tych form odpowiada poszczególnym etapom adolescencji człowieka? A przynajmniej, że w jakiś dziwny sposób pokrywa się z różnymi okresami mojego dotychczasowego życia?
Motyle mają swój niepowtarzalny czar, niektórym zapierający nawet dech w piersiach. Chciałbym potrafić mamić tak, jak najgroźniejszy gatunek tego owada. Trudno sobie wyobrazić, by mogły kogoś skrzywdzić, prawda? Bo niby czym? Bezgłośnym trzepotem skrzydeł?
A jednak - bywają groźne. Przerażające. Do tego stopnia, że zapierają dech w piersiach, tym razem dosłownie. I definitywnie. Motyle jadowite wydzielają truciznę, która krystalizuje się, tworząc na ich ciele maleńkie igiełki - coś jakby watę szklaną. Kiedy ten owad czuje się zagrożony, gwałtownym ruchem strzepuje skrzydła. Wtedy kruche drobinki jadu odłamują się i zaczynają unosić w powietrzu, wytwarzając prawie niewidoczny obłoczek śmierci. Skrzy się lekko... Migocze... Potem migocze serce, i to już. Koniec. Zapada wieczna ciemność.